Często spotykam się z rodzicami, którzy zwracają uwagę na problemy z uczeniem się i niewłaściwe zachowanie pomimo braku deficytów rozwojowych u swoich dzieci. Przyczyną takich zachowań często są nieprawidłowości funkcjonowania w zakresie integracji sensorycznej.
Po takim stwierdzeniu najczęściej słyszę:
Jakiego funkcjonowania?
Integracja sensoryczna? Co to takiego?
To co powinniśmy zrobić?
Aby wyjaśnić czym jest integracja sensoryczna posłużę się definicją, którą następnie omówię.
– Integracja sensoryczna jest procesem, dzięki któremu mózg otrzymując informację ze wszystkich systemów zmysłowych dokonuje ich segregacji, rozpoznania, interpretacji i integracji z wcześniejszymi doświadczeniami.
Integracja sensoryczna działa zatem trochę jak komputer w naszych mózgach, który odpowiada za prawidłowe przetwarzanie bodźców pochodzących ze wszystkich zmysłów (wzrok, słuch, smak, dotyk, przedsionek, propriocepcja, węch), którego efekt widzimy w zachowaniu człowieka.
Np. Kiedy widzisz, że Twoje dziecko reaguje inaczej niż jego rówieśnicy w głośnym otoczeniu (np. zasłania uszy i wybucha gniewem), być może wynika to z nieprawidłowej integracji bodźców słuchowych.
Oprócz klasycznego pytania czym jest integracja sensoryczna? Często spotykam się z „mitycznymi” wręcz postawami co do terapii SI… Poniżej przedstawiam kilka najczęściej spotykanych przeze mnie postaw wraz z wyjaśnieniem dlaczego są „mityczne”:
Ja też tak miałem i samo przeszło
…no nie do końca. Powyższe zdanie to bardzo częsta reakcja, której podłożem jest wyparcie problemu. Jest to efekt przekazywany pokoleniowo.
Trzeba jednak powiedzieć wprost. W rzeczywistości Twoje „problemy” z dzieciństwa wcale nie przeszły! Po prostu nauczyłeś się radzić sobie w inny sposób. Jest to efekt zdolności adaptacyjnych Twojego mózgu. Mimo to przypomnij sobie jak wiele trudu i problemów emocjonalnych było na Twojej drodze zanim Twój mózg znalazł wyjście z tej sytuacji?
Kiedyś takich rzeczy nie było i dzieci sobie radziły.
Kiedyś dziecko z zaburzeniami Integracji Sensorycznej nazywane było:
– głupim, bo nie potrafiło skupić się na zadaniu
– niegrzecznym, bo było ciągle w ruchu, nie potrafiło usiedzieć w ławce, przeszkadzało innym dzieciom, nieustannie bujało się na krzesełku
– ciamajdą, bo nie radziło sobie na lekcjach wf-u, potykało się o własne nogi, nieustannie wpadało na innych
Zaburzenia SI były zawsze. Faktycznie dzisiaj jest ich znacznie więcej ze względu na zmieniający się tryb życia. Dzieci coraz więcej spędzają czasu przed ekranami jednocześnie coraz mniej w naturalny sposób dostarczają sobie wrażeń sensorycznych. Mimo to nauka daje nam coraz więcej możliwości i pozwala dużo wcześniej zauważyć, że problem istnieje! Dzięki niej wiemy również jak sobie z nim poradzić!
Wyrośnie z tego. Ma jeszcze czas.
No właśnie NIE! Podobnie jak Ty, nie wyrośnie z tego…po prostu nauczy się sobie radzić ze swoimi problemami – np. będzie całe życie unikać towarzystwa ze względu na błędne przetwarzanie bodźców słuchowych. Im dziecko będzie starsze tym łatwiej będzie mu unikać nieprzyjemnych wrażeń sensorycznych, lub maskować je innymi, ale one nadal są i negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Taka jego natura.
Naprawdę uważasz, że Twoje dziecko z natury jest „niezdarne?” Nie. To są jedynie objawy, których przyczyny znajdują się o wiele głębiej. Każde zachowanie jest wynikiem cyklu procesów zachodzących w człowieku. Zamiast twierdzić, że taka jest natura naszych dzieci, starajmy się im pomóc nad tym pracować.
Ta terapia to tylko zabawa.
Tak! Oczywiście, że jest to zabawa, ale nie zwykła zabawa. Jest to naukowa zabawa ukierunkowana na osiągnięcie odpowiednich wyników. Dziecko otrzymuje kontrolowaną ilość wrażeń z danych systemów sensorycznych.
No dobrze, ale kiedy w takim razie warto zgłosić się do specjalisty ze swoim dzieckiem? Poniżej w punktach przedstawiam najczęstsze objawy, które mogą być wskazaniem co do terapii SI.
– unika przytulania i dotyku
– przeszkadzają mu metki
– lubi specyficzny rodzaj ubrań
– nie lubi brudzić się farbami, plasteliną
– nie lubi czesania, mycia twarzy, obcinania paznokci, smarowania twarzy kremem
– nie lub głośnych dźwięków, zatyka uszy
– unika nowych smaków
– jest wybredne pod względem konsystencji potraw
– unika zabaw z rówieśnikami
– nie zauważa drobnych skaleczeń, zadrapań
– lubi mocne przytulanie
– przesadnie reaguje na niewielki ból
– mocno dociska kredkę podczas malowania
– często psuje zabawki przez zbyt mocny chwyt
– ma słabą równowagę
– często się potyka, przewraca
– ma trudności z nauką jazdy na rowerze
– łatwo wpada we frustrację, reaguje agresywnie
– jest w ciągłym ruchu, wszędzie go pełno
– trudno mu się skoncentrować i łatwo się rozprasza
– ma trudności z uczeniem się nowych czynności
– ma trudności z łapaniem piłki
– chodzi na palcach
– podpiera głowę podczas pisania, czytania
– często buja się na krześle
– ma chorobę lokomocyjną
– lubi ruch kiedy sam go inicjuje, nie lubi gdy ktoś nim porusza, np. na huśtawce
– nie lubi wysokości
– czuje się niepewnie na niestabilnym podłożu
– ma problemy z przepisywaniem z tablicy.
Podsumowując. Integracja sensoryczna odgrywa bardzo ważną rolę w naszym życiu i prawidłowym funkcjonowaniu, zarówno w wieku dziecięcym jak i dorosłym! Jeśli martwi Cię coś w funkcjonowaniu Twojego dziecka nie zwlekaj! Skorzystaj z konsultacji wykwalifikowanego terapeuty SI, który powie Ci, czy faktycznie warto rozpocząć terapię. Jeśli jesteś ze Skierniewic lub okolic – zapraszam oczywiście do naszego gabinetu Sensoriis.